Tot de belangrijkste databronnen voor het Algemeen Bureau voor de Statistiek behoren totale tellingen, waarvan de bekendste de Volks- en Woningtelling (Population & Housing Census), kortweg Census is.

De Verenigde Naties (VN) definitie van een volkstelling is (vrij vertaald):
Het geheel proces van verzamelen, verwerken, evalueren, analyseren en publiceren (of op een andere wijze verspreiden) van demografische, sociale en economische data van alle personen in een land of van een goed afgebakend deel van een land, op een bepaald tijdstip.

Een volkstelling heeft de volgende kenmerken:

1. Individuele telling: Elk huishouden en elke persoon wordt apart geteld. Bij de telling wordt voor elk huishouden een aparte vragenlijst gebruikt. Over elke persoon die lid is van dat huishouden worden vragen gesteld en de antwoorden worden per persoon genoteerd.
2. Universaliteit binnen een afgebakend gebied. Het gebied dat geteld wordt moet goed afgebakend zijn (de grenzen moeten goed bekend zijn). De Census mag geen personen of huishoudens uitsluiten van telling, als zij daarvoor in aanmerking komen. De Census mag personen of huishoudens die daarvoor in aanmerking komen, niet meer dan 1 keer tellen (geen dubbeltellingen).
3. Simultane telling. Elke persoon en elk huishouden wordt geteld op grond van eenzelfde teltijdstip. Bijvoorbeeld: bij de Achtste Algemene Volks- en Woningtelling die in 2012 in Suriname werd gehouden, was het teltijdstip 13 augustus, 00.00 uur –middernacht. Elke persoon die op dat moment behoorde tot de gewoonlijk in Suriname verblijvende bevolking, kwam in aanmerking voor telling.
4. Periodiek tellen: een Census hoort op regelmatige basis plaats te vinden, ten minste elke 10 jaar. Daardoor is het goed mogelijk schattingen te maken over toekomstige ontwikkelingen in een land. Dat is nodig voor planning en beleid dat gebaseerd is op data (evidence based).

Er zijn zoals eerder opgemerkt verschillende totale tellingen of Censussen.

  • De Volks- en woningtelling
  • De Landbouwtelling
  • De Bedrijventelling

In Suriname wordt de Landbouwtelling uitgevoerd door het Ministerie van Landbouw, Veeteelt en Visserij, met ondersteuning van het ABS.
Het ABS is belast met de uitvoering van Volks- en Woningtellingen en Bedrijventellingen.

Er wordt gesproken over een Algemene Volks- en Woningtelling, omdat we in het gehele land tellen. Er worden geen delen van Suriname uitgesloten van telling. In plaats van een “Algemene Volks- en Woningtelling”, spreken we in het kort ook van “Volkstelling” of “Census”.

Een Volkstelling is vanwege de eerdergenoemde kenmerken een grote en complexe operatie. De Verenigde Naties typeert een volkstelling als de grootste verplaatsing van mensen en materieel in vredestijd in een land.

Het houden van een volkstelling vereist:

  • Het in kaart brengen van het gehele land (listing).
  • Het mobiliseren en trainen van een grote groep veldwerkers.
  • Het opzetten van een grote publiciteitscampagne, om de volledige medewerking te kunnen krijgen van huishoudens en personen.
  • Het aandoen van alle huishoudens door een grote groep veldwerkers.
  • Het verzamelen van individuele informatie.
  • Het vergaren van grote hoeveelheden ingevulde vragenlijsten en ander veldwerkmateriaal aan het eind van de census.
  • Het verwerken, analyseren en verspreiden van de geaggregeerde censusdata.

Waarom wordt een volkstelling gehouden?

Een volkstelling wordt gehouden om op regelmatige basis inzicht te krijgen in de hoeveelheid en kwaliteit van de belangrijke natuurlijke hulpbron van een land, namelijk menselijk kapitaal. Het is voor de gerichte planning van ontwikkeling van een land belangrijk deze informatie te weten op nationaal, maar ook op subnationaal niveau (per district, per ressort).

Behalve de vraag: “Met hoeveel mensen zijn wij in Suriname?” is het nodig andere vragen te beantwoorden zoals:
Wie zijn wij (in termen van leeftijd, geslacht, opleiding, beroep etc.). Waar en hoe wonen wij (in termen van behuizing, beschikbaarheid van water, de beschikking over essentiële faciliteiten, toegang tot moderne communicatiemogelijkheden, etc.).

Voor veel landen is een volkstelling de enige gelegenheid om dergelijke informatie over het gehele land en op het laagste niveau te verzamelen, omdat het land uitgekamd wordt en omdat er in een korte, afgebakende periode informatie verzameld wordt over elk individu en elk huishouden in dat land. Voor kleine geografische gebieden of subpopulaties vormt de volkstelling een informatiebron over bepaalde sociale, demografische en economische karakteristieken die niet bij een andere gelegenheid verzamelt (kunnen) worden.

Daarnaast biedt de volkstelling de mogelijkheid om steekproefkaders te ontwikkelen, ten behoeve van surveys die uitgevoerd worden tussen twee opeenvolgende volkstellingen.

Confidentialiteit van gegevens
Voor het welslagen van een volkstelling, is het nodig dat de inwoners van het land volledig meewerken. Het garanderen van de vertrouwelijkheid of confidentialiteit van de gegevens die individuen en huishoudens verstrekken, is daarbij cruciaal. De enige reden waarom het Algemeen Bureau voor de Statistiek / het Censuskantoor individuele data verzamelt, is voor de productie van statistieken over de bevolking en over huishoudens.

Het ABS werkt volgens de Fundamental Principles of Official Statistics
(link Fundamental Principles of Official Statistics ) waarvan principe 6 stelt:

“Individual data collected by statistical agencies for statistical compilation, whether they refer to natural or legal persons, are to be strictly confidential and used exclusively for statistical purposes.”

Er zal op geen enkele wijze individuele informatie worden prijsgegeven of verspreid door het ABS. De informatie zal niet voor andere, dan statistische doeleinden worden gebruikt.

In Suriname zijn in de volgende jaren volks- en woningtellingen gehouden: 1921, 1950, 1964, 1972, 1980, 2003, 2004 en 2012.

De Achtste Volks- en Woningtelling

De Achtste volkstelling had als censusdag 13 augustus 2012. Het veldwerk van VT-8 werd succesvol afgerond en de eerste voorlopige resultaten werden gepubliceerd in januari 2013.
In september 2013 kwamen de eerste definitieve resultaten van de Achtste Algemene Volks- en Woningtelling uit, in een publicatie “Resultaten Achtste Algemene Volks- en Woningtelling in Suriname Volume I, Demografische en Sociale karakteristieken en Migratie”. Deze publicatie bevat tabellen over de omvang, samenstelling en migratiestroom van de bevolking.

Tot en met februari 2014 heeft het ABS in totaal 5 publicaties geproduceerd met landelijke resultaten over de thema’s: Werkgelegenheids- en onderwijskarakteristieken, Fertiliteit en Mortaliteit, Gezondheid en Sport, Huishoudens, Gezinnen en Woonverblijven, Milieu en Criminaliteit.
Daarna heeft het ABS in de periode maart t/m mei 2014 ook 3 publicaties geproduceerd, waarin dezelfde tabellen terug te vinden zijn als in de landelijke publicaties, maar dan voor alle 10 districten afzonderlijk.
Tot slot bracht het ABS de 2 laatste publicaties uit nl. Bevolkingsprojecties in juli 2014 en de Technische Evaluatie van de 8ste VT in augustus 2014.